De eerste week

Hallo allemaal,

Hier weer een bericht vanuit Zambia. Een week geleden is de regentijd begonnen. Door de stortregens veranderen de onverharde wegen in een modderige bende. Daarnaast valt de stroom af en toe uit, wat vooral onhandig is omdat het fornuis, de oven, de koelkast/vriezer en de waterkoker voor drinkwater op elektriciteit werken. Gelukkig is er in het dorp een vrouw die zelfgemaakte friet verkoopt, zodat we niet in het donker hoeven te verhongeren. Onze klusjesman Matros gaat me deze week leren om op charcoal (houtskool) te koken, net als de meeste mensen hier doen. 

De pomp die de watertank met kraanwater vult is ook elektrisch, waardoor er bij langdurige stroomstoringen geen water uit de kraan komt. De waterpomp gaat ook regelmatig spontaan stuk, wat vooral onhandig is als je net met ingezeepte haren onder de douche staat. Hier is men voorbereid op geen water: in ons huis en ook in het ziekenhuis staan grote tonnen met water om in ieder geval de wc door te kunnen spoelen. De positieve kant van de regens is dat de temperatuur overdag gedaald is van 35 naar 25 graden, iets waar ik als 'mazungu' ofwel blanke toch wel heel blij mee ben. 

In het ziekenhuis komen er tijdens de regen minder patienten. Dit komt uiteraard doordat niemand het leuk vindt om nat te regenen, maar ook doordat de wegen nog slechter begaanbaar zijn dan anders. Het Chikankata Hospital is verantwoordelijk voor de zorg voor meer dan 90.000 mensen in een uitgestrekt en dunbevolkte plattelandsgebied. Mensen moeten dus kilometers reizen om hier te komen, soms liftend met auto's, vrachtwagens of ossekarren, maar meestal gewoon lopend. Daarnaast luidt de regentijd ook het begin van de zaaitijd in. Als het regent hebben familieleden geen tijd om patienten naar het ziekenhuis te brengen; het land moet (met de hand!) worden bewerkt en de mais, volksvoedsel nummer 1, moet ingezaaid. 

Mijn eerste week in het ziekenhuis verliep in milde chaos, zoals dat bij eigenlijk alle coschappen het geval is. Op de tweede dag kreeg ik een rondleiding van de PR- meneer mister L, een immer goedgeklede man die qua lengte nog niet tot mijn schouder komt. Wat hij aan lengte tekort komt (ik heb hier overigens nog maar 3 mannen ontmoet die langer zijn dan ik), heeft hij in overvloed aan vriendelijkheid, handdrukken en schouderklopjes. Het gevolg hiervan was dat hij me in 3 uur aan letterlijk het hele ziekenhuis heeft voorgesteld, waardoor iedereen nu weet wie die lange witte dokter is. Ikzelf was na 10 kamertjes en 20 namen het spoor al volledig bijster, maar voelde me niettemin erg welkom.

De eerste twee weken heb ik meegelopen op de kinderafdeling. Deze bestaat uit een medical en surgical ward, waar in totaal circa 15 jonge kinderen liggen opgenomen. De meest voorkomende diagnosen op de medical ward zijn uitdroging bij acute diarree en longontsteking. Op de surgical ward liggen kinderen met een gebroken ledemaat of bijvoorbeeld een abces. Daarnaast liggen er kinderen met brandwonden, iets wat met alle open vuurtjes hier regelmatig voorkomt. De moeders van de patientjes zitten bijna de hele dag naast het bed. Vrijwel alle kinderen krijgen minstens anderhalf jaar borstvoeding en daarnaast wordt ook de meeste verzorging door de moeders zelf gedaan.

De kinderafdeling wordt gerund door dokter T, een arts die denk ik nog geen 30 is, maar wiens feitenkennis en klinische blik desondanks indrukwekkend zijn. Hij wordt geflankeerd door 2 jonge Clinical Officers in opleiding, die op de zaal de administratieve rompslomp voor hun rekening nemen. Dit betekent dat ze in het dossier noteren wat de arts dicteert en de meeste recepten en ontslagbriefjes schrijven. Daarnaast moet bij ontslag een samenvatting worden geschreven in het persoonlijke dossier/schoolschriftje, dat patienten hier altijd bij zich hebben. Tussendoor geeft de arts tijdens de visite uitleg en stelt vragen, ook aan de 20 verpleegkundigen (in opleiding) die met ons meelopen. Omdat dokter T zacht en vrij onduidelijk spreekt had ik vooral de eerste week grote moeite om hem te verstaan, wat nogal onhandig is als iemand je iets vraagt of dicteert. Daarbij is dokter T een van die artsen die je het gevoel geven dat je een idioot bent als je iets niet weet (of hem dus niet verstaat). Vorige week was ik daardoor zwaar gefrustreerd, maar inmiddels gaat het beter en krijg ik het Zambiaans Engels en de dossiervoering onder de knie.

Dat was het weer, volgende keer meer. We gaan nu eerst avondeten koken want er is weer stroom, hiephoi!

Groet Rinske